روش کاشت و پرورش گیاه خرفه

خرفه با اسم علمی Portulaca Oleracea که برگ های گوشتی و بذرهای سیاه ریز دارد.عمر این گیاه یک سال است که ارتفاع تا حدود ۴۰ سانتی متر در مراحل بذردهی می رسد که در کشورهای ایران، استرالیا، هند، آفریقای شمالی و در آمریکا رشد می کند. خرفه برگ های گرد کشیده با ساقه گوشتی به رنگ قرمز ارغوانی دارد. گل های آن به رنگ زرد در انتهای ساقه تشکیل شده و اوایل روز تا ساعت ۹ الی ۱۱ باز می ماند. ریشه گیاه راست است و انشعابات فیبری دارد که می تواند به اعماق خاک نفوذ و از رطوبت زیرین خاک استفاده کند.این گیاه دارویی که معمولاً به صورت خودرو در باغچه منازل، کنار جوی ها و در مناطق مرطوب می روید، شاید زیاد مورد توجه نباشد اما اکنون کشف های مهمی در مورد آن انجام شده که توسط سازمان بهداشت جهانی لقب اکسیر جهانی به آن داده شده است.

گیاه دارویی خرفه دارای پروتئین، چربی، کربوهیدرات، ویتامین A، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، ویتامین B6، فولات یا ویتامین B9، ویتامین C، ویتامین E، کلسیم، آهن، منیزیم، منگنز، فسفر، پتاسیم و روی است.خرفه بیش از هر سبزی برگی دیگری امگا-۳( به خصوص آلفا لینولئیک اسید) دارد .برگهای این گیاه برای درمان نیش حشرات، مارگزیدگی، سوختگی ها، زخمها، درد ناشی از نیش زنبور، اسهال خونی، اسهال، هموروئید، خونریزی پس از زایمان و خونریزی روده ای استفاده می می شود.

گیاه دارویی خرفه در فهرست گیاهان خوراکی نیست و در کشاورزی به عنوان علف هرز شناخته می‌شود، ولی آنچه این گیاه را متمایز می‌کند، وجود اسید چرب امگا۳ زیاد در برگ آن (قسمت رویشی) است. البته دیگر گیاهان مثل کلزا یا بذر کتان نیز امگا۳ دارند، ولی این ماده در بذرهای آن‌ها یافت می‌شود. حدود ۷۰ درصد اسیدهای چرب تشکیل‌دهنده روغن آن غیر اشباع بوده و حدود ۵۰ درصد آن را تنها اسید چرب امگا۳ تشکیل می‌دهد.

شرایط رشد و نگهداری گیاه دارویی خرفه :

لازم نیست کار خاصی برای آن انجام دهید. همان ویژگی که باعث میشود بسیاری از مردم آن را علف هرز بشمارند و از خاک بیرون بکشند، به شما کمک میکند خود را برای پرورش آن به زحمت نیندازید. فقط توجه داشته باشید مرتبا آن را برداشت کنید و مراقب باشید از کنترلتان خارج نشود. پیش از این که گلدهی خرفه آغاز شود، باید سبزی را برداشت کنید تا جلوی گسترش غیر قابل کنترل آن توسط بذرهای تولید شده را بگیرید. همچنین به خاطر داشته باشید خرفه گیاهی یکساله است. اگر چه امکان تولید بذر و در نتیجه تکثیر خود به خودی آن زیاد است اما اگر میخواهید از داشتن محصول خرفه در سال بعد مطمئن شوید، باید در پایان فصل مقداری از تخمهای خرفه را جمع کنید تا سال بعد با خیال راحت آنها را بکارید و دیگر به دنبال پیدا کردن گیاه خرفه برای قلمه زدن نمانید.

خاک مورد نیاز گیاه دارویی خرفه

اگرچه به طور کلی تمام ژنوتیپهای این جنس در خاکهای سبک و فقیر به بهترین شکل رشد می کنند، رشد خرفه در خاکهای غنی از عناصر غذایی بیشتر است ضمن اینکه وضعیت فسفر خاک در استقرار خرفه یک عامل تعیین کننده بسیار مهم محسوب می شود.غلظت های زیاد نیتروژن برای رشد مطلوب خرفه ضروری تشخیص داده شده است. تراکم جمعیت خرفه در بسترهای هموار و یکنواخت بیش از بسترهای نا هموار خواهد بود.

نور مناسب پرورش گیاه دارویی خرفه

این گل به نور زیاد مثلا ۴ ساعت آفتاب مستقیم در روز نیاز دارد. بنابراین پنجره ی جنوبی ( پنجره ی روبه قبله) محل مناسبی میباشد ولی پنجره شمالی نیز قابل تحمل است.

آبیاری گیاه دارویی خرفه

اکثرا تصور بر این است که این گل یا کلا گیاهان گوشتی از خانواده ی کاکتوس ها هستند ولی این تصور اشتباه است چرا که کاکتوس جز گیاهان گوشتی محسوب می شوند ولی هر گیاه گوشتی کاکتوس نیست!! کاکتوس تیغ دار هستند و سوخت و ساز پایینی دارند ولی گوشتی ها سوخت و ساز بالا و رشد بالایی دارند.هفته ای ۲ بار آبیاری برای کراسولا کافیست یا هر موقع مشاهده شد خاک شده اقدام به آبیاری کنید.

دمای مورد نیاز گیاه دارویی خرفه

متاسفانه تصور براین است که این گیاهان جز کاکتوس ها هستند و کاکتوس هم بومی فیلم های وسترن این گیاه و کلا هم خانواده های آن به دلیل داشتن آنتوسیانین و رنگ قرمز در برگها نیاز به هوای خنک دارند و دمای زیاد باعث نرمی ساقه و سبز سبز برگ ها می شود محدوده ی دمایی ۱۲درجه در شب و در روز ۲۵ درجه قابل قبول است.

تکثیر گیاه دارویی خرفه

برای تکثیر خرفه از دو روش قلمه زدن و کاشت بذر می توان استفاده کرد، فصل مناسب برای کاشت این گیاه بهار یا تابستان از ماه فروردین تا ماه شهریور می باشد.

تکثیر گیاه دارویی خرفه از طریق کاشت بذر

برای کاشت، ابتدا باید از رطوبت خاک مطمئن شوید، و اگر خشک بود آبیاری کنید تا زمین مرطوب شود، سپس بذرها را با مقداری خاک داخل نایلون بگذارید و کیسه نایلونی دارای خرفه را درون یخچال قرار دهید و به مدت ۱۵ روز از آن نگهداری کنید. کیسه نایلونی را بعد از ۱۵ روز از یخچال بیرون بیاورید و به مدت یک تا سه هفته در دمای اتاق قرار دهید تا زمانی که جوانه بزند. تخم خرفه زمانی که دمای ۱۵ درجه سانتیگراد برایش فراهم باشد، شروع به روییدن می کند، بعد از چند هفته از کاشت بذر آن گل های رنگی زیبای این گیاه توجه شما را به خود جلب می کند، با گذشت سه هفته از گلدهی شما می توانید بذر خرفه را برداشت کنید.

جوانه های گیاه خرفه را داخل گلدانی با خاک مرغوب بگذارید، ریشه خرفه را به خوبی درون خاک بگذارید و بپوشانید، خاک مرغوب برای رشد این گیاه ترکیبی از خاک رس و ماسه، و خاک باغچه می باشد. بعد از کاشتن خرفه آن را آبیاری کنید و در محیطی پر نور قرار دهید، زیرا این گیاه نیاز شدیدی به نور دارد. هنگامی که جوانه های خرفه تعدادی برگ دادند، آنها را کم پشت کنید، فاصله کاشتن گیاه خرفه میان ۲ الی ۶۰ سانتیمتر می باشد.